จะเชื่อได้อย่างไรว่าโรงงานที่ผลิตมีมาตรฐานและไม่หลอกลวงผู้บริโภค!!! (ตอนที่ 2 HACCP )
HACCP คืออะไรกันน้าา?? จากบทความที่แล้วเราได้พูดถึงข้อมูลพื้นฐานของระบบประกันคุณภาพของโรงงานในการผลิตอาหารเสริมแล้ว ในทั้งหมดสามตัว (GMP,HACCP,ISO) ที่ทำให้โรงงานน่าเชื่อถือได้ คราวนี้ วิณพา จำกัด จะมาต่อตัวที่ 2 กันนะคะ
HACCP ตัวนี้คืออะไรมีที่มาและสำคัญอย่างไร
HACCPย่อมาจาก Hazard Analysis Critical Control Point ซึ่งหมายถึง ระบบการวิเคราะห์อันตรายและจุดวิกฤตที่ต้องควบคุมในการผลิตอาหาร ซึ่งจัดเป็นมาตรฐานในการส่งออกผลิตภัณฑ์ทั่วโลก เพื่อรับรองคุณภาพและความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์อาหาร โดยมาตรฐานตัวนี้เป็นมาตรฐานที่เน้นควบคุมดูแลตั้งแต่กระบวนการผลิตจนกระทั่งผลิตภัณฑ์ถึงมือผู้บริโภคเลยทีเดียว ไม่ว่าจะเป็นขั้นตอนการคัดเลือกวัตถุดิบ การผลิต และการขนส่ง จึงสามารถป้องกันอันตราย รวมทั้งสารปนเปื้อนในอาหารได้ เช่น อันตรายทางชีวภาพ อันตรายทางเคมี อันตรายทางกายภาพ และอันตรายจากการจัดเก็บไม่ถูกต้อง เป็นต้น
หลักการของระบบ
- อันตรายทางชีวภาพ ซึ่งเป็นอันตรายจากเชื้อจุลินทรีย์ที่ทําให้เกิดโรคหรือสารพิษ
- อันตรายจากสารเคมี ได้แก่ สารเคมีที่ใช้ในการเพาะเลี้ยง เพาะปลูก ในวงจรผลิต วัตถุดิบ อาทิ สารปฏิชีวนะ สารเร่งการเจริญเติบโต สารเคมีกําจัดศัตรูพืช สารเคมีที่ใช้เป็นวัตถุเจือปนอาหาร เช่น สารกันบูดและสารเคมีที่ใช้ในโรงงาน เช่น นํ้ามันหล่อลื่น จารบี สารแปลกปลอมอื่นๆ สารเคมีทําความสะอาดเครื่องจักรอุปกรณ์ในโรงงาน เป็นต้น
- อันตรายทางกายภาพ ได้แก่ สิ่งปลอมปนต่างๆ อาทิ เศษแก้ว เศษกระจก โลหะ
ประโยชน์ของมาตรฐานนี้
- เป็นระบบที่ให้ความปลอดภัยกับอาหาร โดยครอบคลุมทุขั้นตอนตั้งแต่การเพาะปลูก การเก็บเกี่ยว การรับวัตถุดิบ การแปรรูป การเก็บรักษา การจัดส่งและจัดจําหน่าย จนถึงการ เตรียมการปรุง หุงต้มของผู้บริโภค
- เป็นระบบที่เปลี่ยนการตรวจสอบผลิตภัณฑ์ขั้นสุดท้าย เป็นระบบการป้องกันปัญหาตามหลักการประกันคุณภาพ
- เป็นระบบที่สามารถใช้ควบคุมอันตรายจากจุลินทรีย์ สารเคมี และสิ่งแปลกปลอมได้ อย่างมีประสิทธิภาพและไม่สิ้นเปลือง
- ช่วยป้องกันการสูญเสีย จากการที่ผลิตภัณฑ์เกิดการปนเปื้อนหรือไม่เป็นไปตามข้อกําหนด
- เป็นระบบที่สามารถใช้ร่วมกับระบบคุณภาพอื่น
- เป็นระบบที่ยอมรับในระดับสากลตามมาตรฐานอาหารระหว่างประเทศว่าสามารถใช้ สร้างความมั่นใจในการผลิตอาหารให้ปลอดภัย
หลักการของระบบHACCPมี 7 ประการ ประกอบด้วย
- ดําเนินการวิเคราะห์อันตราย (Conduct a hazard analysis)
- หาจุดวิกฤตที ต้องควบคุม (Determine the Critical Control Points (CCPs))
- กําหนดค่าวิกฤต (Establish critical Limit )
- กําหนดระบบเพื อตรวจติดตามการควบคุมจุดวิกฤตที ต้องควบคุม (Establish a system to monitor control of the CCP)
- กําหนดวิธีการแก้ไข เมื่อตรวจพบว่าจุดวิกฤตที ต้องควบคุมเฉพาะจุดใดจุด หนึ งไม่อยู่ภายใต้การควบคุม (Establish the corrective action to be taken when monitoring indicates that particular CCP is not under control)
- กําหนดวิธีการทวนสอบเพื่อยืนยันประสิทธิภาพการดําเนินงานของระบบHACCP(Establish procedures for verification to confirm that theHACCPsystem is working effectively)
- กําหนดวิธีการจัดเก็บเอกสารที เกี่ยวข้องกับวิธีปฏิบัติและบันทึกข้อมูลต่างๆ ที่เหมาะสมตามหลักการเหล่านี้และการประยุกต์ใช้ (Establish documentation concerning all procedures and records appropriate to these principles and their application)
ดังนั้นHACCPจึงเป็นมาตรฐานในการผลิตอาหารที่คอยควบคุมดูแลคุณภาพทุกขั้นตอนในการผลิต เพื่อป้องกันอันตรายและสิ่งปนเปื้อนในอาหาร ซึ่งเป็นมาตรฐานสากลที่ได้รับความนิยมจากหลายประเทศทั่วโลก